İstanbul Bienali’nde Çatlak Zemin olarak yer aldığımız proje Pera Müzesi’nde ziyarete açıldı.
İstanbul Bienali’nde Çatlak Zemin olarak yer aldığımız proje Pera Müzesi’nde ziyarete açıldı. Merve Elveren ve Çağla Özbek’in çağrısıyla dahil olduğumuz Hem Zemin / Hem Zaman araştırma projesi, bizi Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı (KEK) arşivini merkeze alarak bir cevap üretmeye davet etti.
Feminist hareketin, sokak hareketinin parçası olan kadınlar olarak kurduğumuz Çatlak Zemin’in açıldığı 2016 yılından bu yana en önemli çabalarından biri feminist hafızayı kayıt altına olmak oldu. Yıllarca sözlü olarak aktardığımız, bir eylemi, o eylemin sözünü, metnini aramak için birbirimize sorduğumuz ya da mail kutularının girdaplarında aradığımız tarih herkes için ulaşılabilir olsun istedik. Feminist hafızaya kaynaklık etmesi ve feminist bir arşivleme pratiği oluşturmaktan belki de daha öncelikli olarak, birbirimize kendi tarihimizin aktarımını yapmak isteyerek yola çıktık. Bu motivasyonla Tarihimizden bölümü oluştu ve sitenin ilk günden bu yana genişleyerek büyüyen parçası oldu. Başta tarih, bir fotoğraf ve kısa bilgi içeren bu yazılar zaman içerisinde gözden geçirilerek genişletildi. Böylelikle dinamik bir şekilde büyüyen bir arşiv hâline de dönüştü.
Türkiye’de feminist hareketin tarihi denildiğinde ağırlıklı olarak 1980’li yıllardan fotoğraflar görmeye alışığız. Bugün dönüp baktığımızda bizi heyecanlandırmaya devam eden Yoğurtçu Parkı’nda ilk eylemi yapılan Dayağa Karşı Kampanya, Mor İğne, Kariye Müzesi sergisi gibi eylemlerin fotoğrafları feminist arşivin önemli parçaları. KEK arşivinde pek çoğu bulunan bu tarihi sahiplenen ve onu takip eden eylemlilikleri sergileyerek feminist hareketin ve feminist arşivin devamlılığını ortaya çıkarmak istedik.
Belli başlı eylemliliklere odaklanan görsellerin yanı sıra, feminist birlikteliklerden çeşitli anları da bu çalışmaya dahil ettik. Feminist toplantı ve eylemlerin paylaşıldığı Feminist Gece Yürüyüşü, Feminist Gündem gibi hesapların albümlerinden rastgele aldığımız bu anlar feminist birlikteliklerimize dair imgelerin çeşitlenmesini aynı zamanda feminist tarihin sadece belli yapı taşlarından değil gündelik hayat pratiklerimizden de oluştuğunu ifade ediyor. En azından biz bu niyetle bir araya getirdik.
Çatlak Zemin, kuruluş metninde de ifade ettiğimiz gibi “feminist bağlarımızı tazelemek; kadınlardan yola çıkarak feminist söylemi, feminist söylemden yola çıkarak kadınları güçlendirmek için” kurduğumuz bir web sitesi. Kadınların kendi deneyimlerini ve feminist politikaya, feminist harekete dair fikirlerini ve perspektiflerini ortaya koyan çeşitli yazılardan alıntılar ekleyerek bir düşünsel çerçeve oluşturmaya gayret ettik.
Kaçınılmaz olarak bu iş, tüm feminist tarih yazımı ve arşiv çalışmalarında olduğu gibi, belli içerme ve dışarıda bırakma hallerine sahip. İstanbul odaklı ve Çatlak Zemin’de yer alan kadınların ilişkili/parçası olduğu bir arşivi içererek bütün oluşturuyor. Bu işin feminist hareketimizin tarihini yazma, arşivleme ve sunma biçimlerinde düşündürücü ve yenilerini oluşturmaya cesaretlendirici bir örnek olmasını umuyoruz.
