Jeannette Rankin 11 Haziran 1880’de Montana’da bir çiftlikte doğdu. 1910’da kadınların oy hakkı hareketine katılmadan önce Montana ve Washington’da sosyal hizmet görevlisi olarak çalıştı. 1910’larda New York Kadınların Oy Hakkı Partisi ve Ulusal Amerikan Kadın Oy Hakkı Derneği (NAWSA) ile kadınların oy hakkı için kampanya yürüttü. Kasım 1914’te memleketi Montana’da eyalet düzeyinde sınırsız oy hakkı yasasının geçişinde etkili oldu. Oy hakkı değişikliği, en büyük desteğini eyaletin doğu kısmındaki çiftlik evlerinden aldı. Montana’da özellikle yüksek sayıda kadın çiftçi vardı. Böylece 1914’e kadar Montana ile birlikte 45 eyaletin 11’inde kadınlar sınırsız oy hakkı kazanmış oldular. 1919’da kadınların tüm ülkede oy hakkı kazanması ile ilgili Anayasal 19. Değişiklik’ten önce kadınların sınırsız oy hakkı kazandığı eyalet sayısı 15’e çıkmıştı.
Jeannette Rankin 7 Kasım 1916 tarihinde yapılan seçimlerde Amerika Birleşik Devletleri Kongresi’ne (Temsilciler Meclisi) seçilen ilk kadın oldu. Montana’dan Cumhuriyetçi Parti adayı olarak katıldığı seçim kampanyasında kadınların oy hakkı, çocukları koruma yasalarının çıkarılması, eşit ücret, sekiz saatlik iş günü gibi işçi sınıfı ve kadınlardan yana ve sürmekte olan savaşa karşı ABD tarafsızlığı çağrısında bulunan ilerici bir programı savundu. Temsilci olarak seçilmesinin ardından, Rankin’in Kongre’ye girişi, kongre üyelerinin bir kadının Temsilciler Meclisi’ne kabul edilip edilmeyeceği tartışması nedeni ile bir ay ertelendi.
2 Nisan 1917’de Temsilciler Meclisi’ne yemin ederek katıldı. Temsilciler Meclisi’nde kadın oy hakkı, çocuk koruma mevzuatı, dünya barışı için çalıştı. Birleşik Devletler’in I. Dünya Savaşı’na girmesine karşı oy veren elli temsilciden biri oldu. Kadın hareketi, onun savaş karşıtlığı ve bu yönde oy kullanması nedeni ile ikiye bölündü. İki yıllık görev süresinde işçi sınıfından yana tutumu ve Montana’da seçim bölgesinin değiştirilmesi Rankin’in Temsilciler Meclisi’ne yeniden seçilme şansını azalttı. Bu nedenle Temmuz 1918’de Montana’dan Cumhuriyet Senatosu ön seçiminde aday olduğunu açıkladı. Rankin Cumhuriyetçi Parti ön seçimini kazanamayınca Ulusal (Bağımsız) Parti’nin adayı oldu. Bu kampanyada, 1916’da olduğu gibi Ulusal Amerikan Kadınları Oy Hakkı Derneği’nin (NAWSA) ve Montana’nın Senatörü Thomas Walsh’un kadınların oy hakkı davasına daha iyi hizmet edebileceğine inanan başkanı Carrie Chapman Catt’in desteğini kazanamadı. Rankin Senato seçimlerini kaybetti, ancak Rankin ve Nevada’dan aday olan Anne Martin, 1918’de ABD Senatosu için kampanya yürüten ilk kadınlar olarak tarihe geçti.
Sonraki 20 yılda barış, sosyal reform ve haklar mücadelesi yürüttü. ABD’nin başka bir dünya savaşına katılımı yaklaşırken, Rankin bir kez daha aday oldu ve 1940’ta Montana’dan tekrar temsilci seçildi. İkinci Kongre döneminde, Meclis’teki yedi kadından biriydi.
Rankin, Temsilciler Meclisi’ne tekrar seçildiğinde, savaş karşıtı bir pozisyonu sürdürmeye ve işsizliğin, yoksulluğun ve kötü sağlık sisteminin Amerikan halkının düşmanları olduğunu söylemeye devam etti. ABD’nin II. Dünya Savaşı’na girmesine karşı Kongre’de tek başına ret oyu kullandı. Ulusal aşağılamanın ve linç kampanyasının hedefi oldu. Rankin özür dilemeyi reddetti. “Herkes benim savaşa karşı olduğumu biliyordu ve beni seçtiler,” dedi. ABD’nin II. Dünya Savaşı’na katılmasına karşı oyu, bir kez daha yeniden seçilme şansına engel oldu. Her iki dünya savaşına ABD’nin katılımına karşı oy veren tek Kongre üyesi oldu.
Rankin, hayatının ilerleyen dönemlerinde zamanının çoğunu dünyayı dolaşarak geçirdi. ABD’nin Kore ve Vietnam’a saldırısına karşı çıktı. 1967’de, Vietnam Savaşı’na karşı çok sayıda protesto düzenleyen kadınların barış gruplarından oluşan Jeannette Rankin Tugayı’nın örgütlenmesinde çalıştı.
1973’te 93 yaşında öldü. Tüm mirasını 35 yaşından büyük, işsiz ve yoksul kadınların eğitimine harcanması için kendi adına kurulacak bir vakfa bıraktı.
Kaynakça
http://www.herhatwasinthering.org/biography.php?id=7631
https://www.theattic.space/home-page-blogs/2017/11/4/jeannette-rankin-the-woman-who-said-no-to-war
https://www.history.com/topics/womens-history/jeannette-rankin
