1889 yılında varlıklı bir ailenin çocuğu olarak Moskova’da dünyaya gelen Lyubov Popova kültürlü bir ailede doğmuş olmanın avantajıyla erken yaştan itibaren sanat eğitimi almaya başlar. Moskova’nın çeşitli sanat stüdyolarında özel sanat eğitimleri alır. 1909-11 yılları arasında yaptığı seyahatlerinde, Kiev’de Mikhail Vrubel’in işlerini, Pskov ve Novgorod’da antik Rus kiliselerini ve ikonalarını, İtalya’da ise erken Rönesans işlerini görmüştür. 1912’de, Moskova’da bir stüdyoda, Vladimir Tatlin ve diğer sanatçılarla birlikte Kule grubunda çalışır. Aynı yıl Paris’e giderek La Palette’de Henri Le Fauconnier, Jean Metzinger ve Andre Dunoyer de Segonzac ile çalışır, sonraki yıl tekrar Moskova’ya dönerek Tatlin ile çalışmaya devam eder. 1914’te tekrar Fransa’ya ve İtalya’ya seyahat eder, burada kübizm ve fütürizmden etkilenir. Rus sanatını Batı etkisinden kurtarmak isteyen çağdaşlarından farklı olarak Popova’nın ulus aşırı bir bakışı vardır. 1914’te kübist resimlerini Moskova’da sergiler.

“Subject From a Dyer’s Shop” (1914)

Popova’nın evi, solcu sanatçıların, sanat tarihçilerinin ve filozofların buluşma mekanı haline gelir. 1915’te Petrograd’daki Birinci Fütürist Resim Sergisi ve Son Fütürist Resim Sergisi: 0.10 sergilerine katılır. 1916’da Malevich’in süprematist grubuna üye olur. Ekim devriminden sonra pek çok avangart sanatçı gibi o da devrimin hedeflerini benimser ve sanatın gelecek toplumda alacağı rol ve taşıdığı olasılıklar için heyecan duyar. İşlevsel üretimlere yönelir, kitap ve poster tasarımları yapmaya başlar. 1917’de, bir zanaat kooperatifi olan Verbovka Köyü Halk Merkezi için, işçi kadınlar tarafından işlenen nakış tasarımları yapar; 1918’de ise Svomas’a (Özgür Sanat Atölyeleri) katılır. 1919’da 10. Devlet Sergisi: Nesnel Olmayan Yaratıcılık ve Süprematizm’e katılır ve 1921’e kadar soyut resimlerine devam eder.

1920 yılında konstrüktivistlerin düzenlediği 5 x 5 = 25 sergisine katılır. Popova’nın da aralarında bulunduğu 25 sanatçı, 1921’de Lenin’in Yeni Ekonomi Politikaları’nın ilan edilmesinden kısa bir süre sonra tuval resmini tümden reddeden “Sanat Hayata” başlıklı bir bildiri yayınlarlar. Tüm yaratıcı işler halk için olmalı, yeni toplumu oluşturmaya katkı sunmalıdır.

Boynuzlu Koca oyunu için set tasarımı

Popova bu dönemde dergi ve kitap kapakları çizer, porselen fincan ve işçi kıyafeti tasarlar. Devlet Yüksek Tiyatro Atölyeleri’nde ders verir, “Boynuzlu Koca” (1922) ve “Dünyada Kargaşa” (1923) adlı oyunlar için sahne tasarımları yapar. 1923-24’te, yakın arkadaşı Varvara Stepanova ile birlikte Tekstil Baskı Fabrikası’nda çalışarak kumaş ve elbise tasarlarlar. Bu kumaşlar Rus avangardının kitlesel olarak üretilen tek projesi olmuştur. Popova, sokaklarda tasarımlarını giyen kadınları gördüğünde sanat hayatının en tatmin edici anlarını yaşadığını söyler. En fazla üç renk paleti kullandığı, resimlerinde de görülen geometrik ilgisini yansıtan tekstil tasarımları sadece konstrüktivist değerleri temsil etmez. Köylü kadınların beğenilerini de göz önüne alarak ve kıyafetlerinde her daim var olan geometrik desenlerden de faydalanarak tasarımlar yapar. Bir anlamda Rus köylü geleneğini de tekrar canlandırmıştır.

Tekstil tasarımlarından, 1923-24

1924 yılında kızıl hastalığı nedeniyle önce Popova’nın oğlu, sonra kendisi hayatını kaybeder. Öldüğünde 35 yaşındadır. Popova sanatta hareketi temsil etmekle ilgilenmiştir. Fütürist resimlerinde hareketi görsel tekrarlarla göstermiş, tiyatroda büyük çark dişlilerini kullandığı hareketli set tasarımları üretmiştir. Tekstil tasarımlarında da tekrara dayanan görsel stilini kullanmıştır. Kısa yaşamı boyunca ürettiği işler ile 21. yüzyılın ilham veren sanatçılarından biri olmuştur.

Aleksandr Rodchenko
İsimsiz (Varvara Stepanova ve Lyubov Popova)

Sanat hareketlerinin erkek egemenliği düşünüldüğünde, Popova ve beraber çalıştığı Nadezhda Udaltsova, Aleksandra Ekster ve Varvara Stepanova gibi sanatçı kadınların Rus avangardı içinde sahip oldukları kurucu rol daha da etkileyici hale geliyor. Sadece sanatçılar olarak değil aynı zamanda yeni bir toplum ideali ile çalışarak kadınların yeni bir rolü olduğunu göstermişlerdir. Rus avangardı Stalin’in sosyalist gerçekçi sanat dayatmasıyla son bulur. Sanat tarihi yazılırken ise isimleri çağdaşları erkek sanatçılar kadar duyulmaz, değer biçilmez ve müzelere giremez. Kendilerinden sonra gelen kadınlar için ise üretimleri ve yeni bir toplum hayal etme biçimleri ile ilham kaynağı olmaya devam ediyorlar.

Kaynaklar

https://hyperallergic.com/263445/liubov-popova-an-homage/

https://www.guggenheim.org/artwork/artist/liubov-popova

https://monoskop.org/Lyubov_Popova

https://www.theartstory.org/artist-popova-lyubov.htm

https://www.tate.org.uk/research/publications/tate-papers/14/liubov-popova-from-painting-to-textile-design

 

Bir cevap yazın

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.